Daens, de musical

Aalst, 1888, na een conflict met Bisschop Stillemans keert priester Adolf Daens terug naar zijn geboortestad. De bevolking werkt er onder erbarmelijke omstandigheden in de textielfabrieken.

Velen van jullie zullen het verhaal van Daens wel kennen. Zo ook ik, toen ik tickets kocht voor deze voorstelling. Enerzijds er voor om naar Daens, de musical te gaan kijken, omdat ik al veel lovende dingen had gehoord over de andere musicalvoorstellingen van Studio 100, zoals de spektakel-musicals 14-18 en 40-45. Anderzijds omdat de verhaallijn reeds gekend was en ik heel benieuwd was of iets dat je al kent, waarvan je weet hoe het gaat lopen, verrijkend kan zijn als de vorm - film versus musical - anders is.

Nooit eerder was ik naar een Musical geweest, met uitzondering van K3 en de 3 biggetjes. Op zondag 25 september stapte ik het Studio 100 Pop-Up Theater in Puurs binnen. Het was kleinschaliger dan ik in gedachten had, maar eigenlijk perfect. Groot genoeg en gezellig druk. Ik had mij lange wachtrijen op de parking en naar de ingang voorgesteld, maar niks was minder waar: het was nergens een overrompeling.

Spektakelstuk

“De actiescènes met paarden en honden, de stoomtrein, de brand in de drukkerij,... Impressionant.”

Los van het verhaal, zat de musical erg goed in elkaar. Van rijdende tribunes en decors, de muziek en het geluid via de hoofdtelefoon tot het spelen met licht en schaduw. De actiescènes met paarden en honden, de stoomtrein, de brand in de drukkerij,... Impressionant. Ongelofelijk goed bedacht. Om de juiste sfeer te creëren werden de tribunes voor de rustigere, intiemere scènes dicht bij elkaar gereden tot ze in een cirkel ten opzichte van elkaar stonden. Zo ontstond er een podium dat vele malen kleiner was en de intieme sfeer benadrukt werd.

Emoties

Onder meer de scène van de opstand van het volk en de staking aan de textielfabriek zorgden door de combinatie van de zang, de muziek en de geloofwaardigheid voor kippenvelmomenten. Ik heb verschillende keren tranen in mijn ogen gehad, omdat ik mij zo goed inbeelden hoe het voor die mensen was om dat mee te maken dat het bijna realiteit leek. Je stapt de zaal binnen en een half uurtje later krijgen ze je zo ver dat de musical jouw werkelijkheid wordt.

Het verhaal

“Het voelt plots écht aan.”

De musical van Daens is om heel veel redenen een must-see voor een (beginnend) leerkracht Nederlands. Eerst en vooral benadrukt het verhaal het belang van geletterdheid en de gevolgen van analfabetisme, de armoede die er mee gepaard gaat, omdat analfabetisme kansen ontneemt. Ruim 100 jaar geleden was het niet vanzelfsprekend dat iedereen kon lezen en schrijven. Dat het ongeletterde arbeidersvolk en de armoede waarin zij leefden, onderdrukt werden, wordt in het verhaal van Daens heel duidelijk. Aansluitend daarbij het belang van onderwijs en het recht op onderwijs voor kinderen. Het recht op onderwijs en de leerplicht die daarmee ook de kinderarbeid verdringen.

Het verhaal geeft ook de status van een taal weer. Frans was in die tijd de taal van de rijken en mensen van adel. Het Aalsterse dialect werd gesproken door de arbeiders in de fabrieken. Nederlands, zowel standaard Nederlands als tussentaal, werd gesproken door het overige deel van de bevolking.

Door het verhaal op zo'n intense manier als in de musical te beleven, veronderstel ik dat de onderdelen die mij geëmotioneerd hebben langer gaan blijven hangen. Als het in mijn lessen Nederlands zal gaan over standaardtaal, tussentaal en dialect zal ik aan deze musical terugdenken. Als het zal gaan over het belang van geletterdheid en het recht op onderwijs zal ik aan deze musical terugdenken en fragmenten uit de film of musical gebruiken om bepaalde zaken aan leerlingen uit te leggen.

Het verhaal was mij al bekend, maar toch zou ik minder de link hebben gelegd met deze onderwerpen, omdat ik het verhaal tot nu toe nog niet zo intens had beleefd.. Het is leuk om te zien dat eenzelfde verhaal anders wordt ervaren door de context waarin we ons op dat moment bevinden. Thuis in de zetel voor de televisie val je terug op beeld en geluid. In de zaal met rijdende tribunes, echte paarden, geluid en muziek door een hoofdtelefoon,... komt alles ineens zoveel dichter bij. Het voelt plots écht aan.

Ik vond het een bijzondere beleving om naar deze musical te gaan kijken. Het was mijn eerste, maar zeker niet mijn laatste.